Onlangs kwamen wij terug van een reünie met vrienden in Ootmarsum. Volgens de routeplanner van Michelin voerde de snelste weg van Groningen door de Duitse uitstulping in ons land, ten zuiden van Coevorden en ten noorden van oost-Twenthe. Dat gebied in Duitsland, dat grotendeels deel uitmaakt van de Grafschaft Bentheim, is voor onze familie het historisch interessantste deel van Duitssland.
We hebben er twee plaatsen bezocht, Emlichheim, ook wel Emmelkamp genoemd, en Bad Bentheim, de hoofdplaats van de Grafschaft Bentheim.
Emlichheim, de geboorteplaats van onze stamvader Jan Lambers
Zo weg voerde onze weg onder meer door Emlichheim, ongeveer 10 km ten zuidoosten van Coevorden. Want als je van Groningen komt en naar Ootmarsum in Twenthe wilt kun je het beste door die uitstulping van Duitsland rijden. En dan kom je voorbij Nw. Schoonebeek al gauw in het plaatsje Emlichheim. Binnen onze familie was die plaats vroeger echter beter bekend als Emmelkamp. Zo heette het vroeger namelijk, dat wil zeggen in de tijd van onze betoverovergrootvader Jan Lambers, die in Coevorden geboren is. Emmelkamp is de Saksische benaming.
Emlichheim is een van de gemeenten van de Grafschaft Bentheim. Die Grafschaft is een heel apart stukje van Duitsland. Het wijkt in cultureel opzicht sterk af van de rest van Duitsland en vertoont sterke overeenkomsten met het deel van Nederland waaraan het grenst. Dit heeft te maken met de eeuwenlange hechte band en de grote invloed van Nederland op dit gebied, zowel op taalkundig als op het godsdienstige vlak. In de Grafschaft stond ook de wieg van de Altreformierte Kirche die nauwe banden onderhield met de Gereformeerde kerken in Nederland Verder was eeuwenlang , tot 1853, het Nederlands de standaardtaal van de overheid en niet het Hoogduits. ( Voor meer informatie wat dit betreft zie link http://nl.wikipedia.org/wiki/Grafschaft_Bentheim)
De Grafschaft Bentheim staat dan ook bekend als ‘das niedersächsische Holland’.
Het is dus niet verwonderlijk, dat er door de eeuwen heen heel wat heen en weer gemigreerd is tussen dit gebied en het aangrenzende Nederlandse gebied in Zuid-Oost Drenthe en NO- Overijssel.
Geen wonder dus dat er in het Drents Archief ook van de in deze Grafschaft liggende Duitse gemeenten archief gehouden wordt van de kerkregisters van deze gemeenten. Ik heb zo al heel wat microfiches door gewurmd om er achter te komen hoe het nu zat met die Jan Lambers uit Emmelkamp. Er ontbraken namelijk nog enkele schakeltjes naar de Jan Lambers uit Coevorden die met Grietyn Gerrits uit Eelde getrouwd was.
Het is nog niet helemaal zeker of we nu de echte schakeltjes gevonden hebben, maar het is wel bijna zeker dat er nauwe familiebanden tussen Coevorden en Emmelkamp, lees Emlichheim, bestaan hebben. In het verhaal van Jan Lambers en Grietijn Gerrits blijkt dat ook. Zie Jan Lambers en Grietyn Gerrits: Ons oudst bekende voorouderpaar
Dat was reden om dit plaatsje Emlichheim eens te gaan verkennen, nu we er toch doorheen kwamen. Daarom reden we naar de Luthers Evangelische Kerk die we hier aangegeven zagen in de hoop hier wat wijzer te worden.
Helaas was er geen kerkhof bij gelegen. Daarop hebben wij bij een benzinetankstation, ik wilde hier toch tanken vanwege het grote prijsverschil met de benzine in ons land, gevraagd waar het kerkhof was. De dame daar legde mij uit waar het kerkhof was en zo betraden wij even later het kerkhof van Emlichheim. Het was een ontzaglijk groot kerkhof. Waarschijnlijk was het enige kerkhof.
Het lag echter toch niet zo ver achter de kerk die wij al bezocht hadden.
Het gaat hier om een fraaie Reformierte Kirche, die uit 1150 dateert. In deze kerk zal Jan Lambers van Emmelkamp dus gedoopt zijn en mogelijk ook getrouwd. Dat is wellicht nog te achterhalen via het gemeentehuis van Emlichheim.
Intussen is Emlichheim een niet onaardige plaats, gelegen langs de Vecht, waar je voorbij komt als je naar het kerkhof rijdt.
Mijn vermoeden bleek juist dat er hier wel Lambersen zouden liggen. We hadden nog geen tien graven bekeken of we zagen er al een, een grafsteen dus. Dat was een van een “Swantien Lambers” Welnu, de voornaam Zwaantien komt meermalen in ons parenteel van Jan Lambers voor. Dat geldt ook voor Johannes Gerhardus, die een eindje verder lag.
Pal daarnaast lag een Wilhelmina Kleine –Lambers. De connectie hiervan met ons is minder duidelijk. Je ziet echter veel dat onze familienaam gekoppeld is geworden aan andere familienamen, zodat dubbele namen ontstaan.
Dat zagen we even verder aan de naam Lambers-Heerspink, waarvan er veel dragers op dat kerkhof lagen en welke naam ook in Drenthe voorkomt.
Nog weer even verderop lag een Jan Hindrik Lambers, die leefde van 1908 tot 1987 en getrouwd was met een Jennegien Lambers geb. Ballast. Achter zijn naam stond Ps. 62.2 Dat is een indicatie dat het hier om protestanten gaat en niet om de “katholieke tak” die in Emmen en omgeving voorkomt en waar we geen familiebanden mee hebben kunnen ontdekken. Katholieke graven tonen geen verwijzingen naar psalmen. Dat is typisch protestants.
Daarmee is Emlichheim naar alle waarschijnlijkheid de oudste plaats waar Lambersen gewoond hebben met het zelfde DNA als wij. Reden genoeg om Emlichheim eens een beetje te gaan verkennen. Wat is het voor een plaats?
de familienaam Lambers-Heerspink komt ook in Drenthe voor
Wie zal niet zeggen dat de naam Aaltien niet afkomstig is van onze betoverovergrootmoeder Aaltien Schutstal uit Coevorden?
Emlichheim is tegenwoordig een plaats van ruim 7000 inwoners en daarmee is het qua inwonertal ongeveer half zo groot als Coevorden, de op een na oudste vestigingsplaats van onze voorouders, tenminste voor zover er annalen van te vinden zijn.
Er wonen nog steeds veel Lambersen in dit deel van Duitsland. Zo kwamen we onderweg naar Emlichheim al twee keer een vrachtauto tegen met de naam Lambers. En toen we laatst de bruiloft vierden van een neef van Maja, die een Duitse vader heeft, in het plaatsje Hopsten, vlak bij Fürstenau, in het mooie slot waarvan ze getrouwd waren, bleken in dat plaatsje meerdere Lambersen te wonen. Waaronder ook een Maja Lambers. Verder bleken er meerdere bedrijven in Hopsten gevestigd met onze naam, waaronder Lambers Baustoffhandel. Zoek je in het telefoonboek van Hopsten dan heb je maar liefst 15 treffers.
Het plaatsje Hopsten ligt overigens niet in de Grafschaft Bentheim , maar wat ten oosten daarvan. Het voorkomen van onze familienaam is dus zeker niet tot de Grafschaft Bentheim beperkt. Misschien wonen er zelfs wel meer Lambersen van onze tak in Duitsland dan in Nederland. Zie verder ook Herkomst en verspreiding van de familie Lambers
Bad Bentheim
Intussen was Bad Bentheim, de hoofdplaats van de Grafschaft, zeker het uitstapje waard, dat we er vanuit Ootmarsum naar toe gemaakt hebben. Het ligt een eindje voorbij de grens bij Oldenzaal en bezit een fraai slot, dat te bezichtigen is.
Het interieur is feitelijk een museum en zeer de moeite en kosten van de entree waard. Het slot heeft een rijk verleden. Het is ook mogelijk om aan rondleidingen deel te nemen. Bovendien is het goed toeven in het mooie park er om heen.
Schloss Bentheim ligt op een heuvel, is nog geheel intact en voorzien van een fraaie entourage.
Ook het interieur van het slot, dat als museum fungeert , is zeker een bezoek waard
Vanaf de kantelen heb je een prachtig uitzicht op de omgeving
Einde
zie ook:
Op zoek naar het graf van betovergrootvader