Enkhuizen is beslist een dagtocht waard. Het is een van de meest aantrekkelijke stadjes van ons land, zowel qua sfeer als qua stedenschoon. Wandelend door de smalle straatjes en langs de vele wateren waan je je in de Gouden Eeuw. Vooral het Zuiderzeemuseum waar een heel dorp van huisjes van het begin van de vorige eeuw uit stadjes van rond de Zuiderzee bijeen is gehaald is een must.
Om in Enkhuizen te komen is ook al tamelijk bijzonder. Tenminste als je uit het Noorden of Midden van het land komt. Je rijdt dan via Lelystad over de Houtribdijk naar Enkhuizen. De Houtribdijk scheidt het Markermeer van het IJsselmeer en is bijna net zo lang als de Afsluitdijk. Het verschil is dat je bij de Afsluitdijk alleen maar zicht hebt op het IJsselmeer , maar dat je vanaf de Houtribdijk af en toe zicht hebt op beide wateren.
Aan het eind ervan ontwaar je de Skyline van Enkhuizen, die beheerst wordt door de torenspots van de Zuiderkerk. Je kunt overigens ook per boot vanuit Stavoren in Enkhuizen komen, wat op zichzelf al een leuke belevenis vormt.
Prettig is dat je met de auto eigenlijk vanzelf op de grote gratis parkeerplaats achter het station van Enkhuizen uit komt en dat het vandaar maar een paar minuten lopen is naar het begin van het oude stadsdeel. Je loopt dan over de Stationsweg , die over gaat in de Havenweg, die langs de Buitenhaven loopt. In de bocht zie je een lollig huisje, gewijd aan de aloude Enkhuizer Almanak.
Op de foto zie je een eindje er van af een jonge dame in zomerse outfit geconcentreerd naar iets kleins kijken wat ze in de hand houdt. Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid meen ik echter te weten- hoewel ze er naast staat- dat dat niet die kleine Enkhuizer Almanak was, al kon ik het kleinood niet zien. We stonden hier oog in oog met twee tijdperken die elkaar hier ontmoetten.
De Havenweg aflopende, die omzoomd is door lommer gevende bomen kom je vanzelf bij het beroemdste gebouw van Enkhuizen: De Drommedaris. Je bent dan inmiddels het bronzen beeld van de hier geboren Paulus Potter gepasseerd.
De Drommedaris is de Zuidelijke toegangspoort van Enkhuizen dateert al uit de 16e eeuw.
Bijzonder mooi is de witte ophaalbrug . Aan de kant van de brug is op de toren een beeld van de stedemaagd aangebracht.
Loop je over de brug dan kom je op Dijk, dat voorzien is van bijzonder veel terrassen, die op deze mooie septemberdag vol zaten met dagjesmensen en anderen. Het was duidelijk dat we in Enkhuizen niet zouden behoeven te verdorsten en te verhongeren.
Ons doel was voorlopig echter de bezichtiging van het Zuiderzeemuseum, dat nog een paar minuten verderop lag.
Voor dit museum mag je zeker een halve dag uittrekken. Een paar uur voor het binnen museum en de rest voor het wat verderop geleden buiten museum.
Vooral het buiten museum is de moeite van het bezoeken waard. Hier lopend heb je helemaal niet het gevoel in een museum te zijn, maar in een echt levend dorp. Tenminste als het niet al te druk met bezoekers is, wat ook niet het geval was toen wij er waren. Die sfeer was in belangrijke mate te danken aan de vele vrijwilligers die er hun ambachten uitoefenden en dat met verve deden. Zoals de lompenkoopman die op de vraag van mijn vriendin of hij de spullen die hij niet kwijtraakte in de container gooide antwoordde dat hij niet wist waar zij het over had. Nee, we leefden hier in 1910 of daaromtrent en niet in onze tijd waarin bij de supermarkten rijen containers staan. In dit dorp werd bijna niets weggegooid. De lompenkoopman was bezig een gat in een jute zal te stoppen. Het was een bedrijvig dorpje. Op verschillende plaatsen kwam je de geur van een houtvuur tegemoet. Op een soort centrale openluchtwerkplaats werden naanolie gefabriceerd, dat gebruikt wordt om zeilen bestendig te maken tegen zeewater. Een eindje verderop kon je gerookte haring krijgen, die trouwens wel werd verkocht tegen een prijs van anno 2020. Het aardige was dat je het verschil tussen de ambachtslieden en toevallig aanwezige onderhoudsmensen niet meer zag.
Dat maakte dat de overgang tussen het museumdorp en het Enkhuizen daarbuiten verre van schokkend was, want veel van de huizen waren nog een stuk ouder dan de huisjes in het museumdorp. Het is opvallend hoeveel huizen van veel vroeger er in Enkhuizen bewaard zijn gebleven. Wat dit betreft is er een grote gelijkenis met Dordrecht. Ook een oude stad met veel bewaard gebleven stedenschoon en ook met veel water. Beide steden waren in hun tijd dan ook belangrijke handelssteden, maar zijn daarin verstild. Beiden telden ook meerdere havens.
Wat ons ook opviel was waren de vele prachtige oude bomen die deze stad rijk was. Er is dan ook een lijst met 141 bijzondere bomen. Bijzonder vanwege hun leeftijd, zeldzaamheid en voorkomen. Bij de Zuiderkerk, die voorzien is van een prachtige toren staan er ook een aantal.
Ook bezienswaardig is het oude stadhuis. Het is voorzien van het wapen van Enkhuizen waarin drie haringen zijn opgenomen. In de 14 en 15e eeuw is Enkhuizen onder andere groot geworden door de haringvangst-en handel.
Toen het in 1356 stadrechten kreeg kwamen die haringen al in het wapen voor.
Oude huizen in de omgeving van de Zuiderkerk
Terras ergens aan het water
Het is jammer dat we niet alles van de oude binnenstad gezien hebben. We hadden er al met al een hele sjouw op zitten en wilden wel eens wat eten. Dat deden we tenslotte in Herberg de Compagnie in de Spoorstraat en gelegen aan de sfeervolle oude buitenhaven.
Einde
Zie ook
Bezoek aan de historisch belangrijke stad Dordrecht