Inleiding weblog Fotoreportages Noord-Drentse en Groningse beekdalen
Dit deel van mijn weblog is gewijd aan de beekdalen van Noord-Drenthe en de voortzettingen daarvan in de provincie Groningen.
Enkele jaren geleden kreeg ik een ambitieus plan van natuurbeheerorganisaties onder ogen dat beoogde een groot aaneengesloten wetland te scheppen in het stroomgebied van de westelijke beken in Drenthe, die afwateren op de Waddenzee. Daarmee zou een wetland ontstaan dat globaal liep vanaf de lijn Veenhuizen- Zeijen-Vries en dat minimaal de Eelder- en Peizermaden tot Hoogkerk zou omvatten. Ook het Leekstermeergebied met de Matsloot en het Lettelberter-diep zouden er toe behoren. In Groningen zou de oude loop van het Aduarderdiep hersteld worden.
Gesteld dat het economisch allemaal haalbaar zou zijn leek het mij een prachtig plan en ik besloot dit hele gebied fotografisch te gaan verkennen. Dat wil zeggen vanaf de bronnen van de diverse beken tot hun uitloop in elkaar en uiteindelijk in de Waddenzeen.
Maar omdat bijna al het water vanaf de Drentse waterscheiding via het Reitdiep terecht komt in de Waddenzee besloot ik die andere twee beken, de Drentse A en de Hunze ook in mijn verkenning op te nemen.
Het resultaat van deze verkenningen heb ik vastgelegd in een fotocollectie. Elke collectie staat voor een bepaald trajectdeel. Daarbij heb ik me niet strikt beperkt tot het beekdal zelf, maar ook de directe omgeving daarvan meegenomen. Dat kunnen heidevelden zijn, bossen en bosjes, vennen of dorpsaangezichten. Het is immers de combinatie van deze elementen die het gebied haar specifieke schoonheid verleent.
De bedoeling is om elke maand een collectie foto’s toe te voegen. Hierbij gaan we met de stroom van de beken mee. We beginnen met de brongebieden op de waterscheiding van het Drents Plateau en eindigen in het Lauwersmeer en de Waddenzee. Aan elke fotocollectie gaat een korte beschrijving van het traject vooraf.
Algemene beschrijving
Een groot deel van Drenthe is gelegen op het Drents Plateau. Dit is een door de voorlaatste ijstijd, het Salieen (ca 150.000 jaar geleden), gevormde afzetting, die op het hoogste punt ruim twintig meter boven de omgeving uitsteekt. Het huidige bekenstelsel is echter in de laatste ijstijd ontstaan, het Weichselien. Vanuit het centrale deel, het gebied rond Schoonlo waar de Drentse waterscheiding zich bevindt, lopen radiale beekstelsel in drie richtingen.
In Noordelijke richting lopen de Drentse A, het Peizer en het Eelder Diep. Daarvan ontspringen alleen enkele bovenloopjes van de Drentse A zich vanaf genoemde waterscheiding. Dit is bijvoorbeeld het Amerdiepje, dat even ten noorden van de sterrenwacht bij Hooghalen ontspringt. Het Amerdiepje gaat nadat het Anreperdiepje er zich mee heeft samengevoegd over in het Deurzerdiepje. Daarna zal het nog verscheidene malen van naam veranderen, al naar gelang het dorp waar het langs stroomt. Zo zal het nog een eindje het Lonerdiep heten, daarna het Taarlose Diep, waar zich het met het Gasterse Diepje verenigt. Dit Gasterse diepje is weer de voortzetting van het Rolderse Diepje, die stroomopwaarts bij Anderen het Anderse Diepje gaat heten. Deze beek ontspringt even ten zuidoosten van het Grolloërveld.
Gaan we vervolgens weer naar de samenvloeiing het Oudemolensche Diepje dan komen we na een paar kilometer in de Schipbeek, bij Schipborg. Bij Schipborg heeft de laatste samenvloeiing plaats, namelijk die met het Anlose Diepje, dat even onder Anlo ontspringt.
Daarna heet de Schipbeek nog een tijdje het Westerdiep alvorens het de naam van Drentse Aa krijgt.
De drie bekenstelsels
De bovenlopen van het Peizerdiep ontspringen wat noordwestelijker, waaronder even benoorden het Fochteloërveen, bij Norg en rondom het Westerveld bij Zeyen. Het Eelderdiepje ontspringt even ten noorden van Vries.
Dit diepje volgt ook ongeveer het verval van de hier ontspringende beken. Het Drents Plateau loopt namelijk af in noordwestelijke richting. Hierbij kunnen we twee beekgebieden onderscheiden nl. het beekgebied in het midden dat het stroomgebied van de Drentse A vormt en het meer westelijk gelegen stroomgebied dat zijn water gedeeltelijk ook ontleent aan de veengebieden ten westen van het Drents Plateau. Aan de oostkant wordt de grens gevormd door de Hondsrug.
Het gebied ten oosten van de Hondsrug watert af op de Hunze. Deze stroomt door het Zuidlaardermeer en komt uiteindelijk in het Reitdiep uit.
Totnutoe zijn fotoreportages van de volgende beekdaltrajecten gereed.
2 Ontstaan Drents Plateau en Noord-Drentse beken
3 Een glinsterende parel aan het snoer van Drentse beken.
4 Tocht langs het Amerdiep
5 Fotoverkenning benedenloop Hunze (Drents Diep)
6 Foto's Hunze (Drents Diep)
7 Het Lieverense Diepje deel 2
8 Fotosafari Lieverense Diepje
9 Fotosafari Slokkert
10 Foto's Fochteloerveen, Esmeer , Slokkertdal